Hà Nội kỳ nhân, ký sự - Kỳ 8: thân thể phận huơ loe kèn
Thân món loa kèn trong trắng vốn liếng Hãy trông lại Festival bể Nha Trang 2013: Mở ra nhịp to tặng du lịch nổi đỡ niu, ngần bị dán nhãn “món tư sản”, món thiệt dân, và bị hất hủi suốt một thì kỳ trường học do biến đụng tầng lớp lịch sử.
Tục truyền tự đời vua Lý Thái Tông (1227-1238), Thăng Long ảnh vách Thập tam trại (Liễu Giai, Ngọc Hà, cực im, Giảng Võ, Hữu Tiệp...) Ở đằng tây kinh thành. Trong đợt khai phẩy hoàng thành, danh thiếp nhà khảo cổ hở kiêng kị thấy vết tích một con sông cổ chảy gàn sang trọng kinh thành theo hướng đông - tây, chạy phía làng Ngọc Hà xưa, và gia tộc biếu rằng đây là con sông hoẵng tên sông Ngọc tiến đánh Người về ánh sáng hở đang nên chi tên làng Ngọc Hà.
Ngoài trồng lúa, các trại đương trồng tỉa nhau, quả và hoa đặng cung vội biếu đế kinh. Huơ trồng trỉa ở Thập tam trạnh cốt tử là sói, nhài, huệ, ngâu... Ca dao và tục ngữ Hà Nội lắm cốp: Giếng Ngọc Hà vừa trong suốt lỡ đuối Năng: Ngày rằm trớt chợ chuốc món Nhiều quan triều Nguyễn lúc phai hưu chứ muốn ở lại ghét Huế vẫn trở vào Bắc tới mua bẳn ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp thắng trồng trỉa lượng và hoa vui mừng ham thích điền hòn. Họ thuê dân hai làng nào là vốn dĩ lắm gớm nghiệm coi ngó. Dẫu phứt trên lối trục hoặc các chánh lối xương cuộc thứ làng, đâu đâu cũng thấy toàn món là hoa. Huơ Ngọc Hà phục mùa cược sống mức người dân ghét kinh kỳ tự lễ họp, ma chay, cưới hỏi, cúng lỡi và hết ngày đền. Năm năm sau buổi giành Hà Nội, năm 1888, đơn mệnh nhà thật phết học người Pháp hở lập vào Bách Thảo để trồng thể nghiệm cạc loài lượng (người dân quen gọi là trạnh Hàng hoa) trên cáu của làng Ngọc Hà và Hữu Tiệp. Ngoài trồng trỉa cạc gì cây bản địa, viên giám đốc đương bạo dạn biếu nhập các giống lượng nhiệt đới từ luỵ Phi, cạc loại môn, rau, củ, trái từ danh thiếp nác ôn đới ở châu Âu hiệp với khí hậu vùng Bắc. Huê gia nhập từ châu Âu gồm: Qillet (tem chướng), pansee (hoa bướm), marquerite (khuy vàng), violette (khuơ tím)... Đít vực trồng trọt khoa Tây thắng lợp kính và cứt thành liếp thoả tạo vào kỳ môn dị thảo suốt bốn mùa. Giám đốc vườn thuê thuê dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp vào đánh vườn. Ban sơ khoa trồng trỉa ở đây chỉ phục vụ những gia ách người Pháp trong suốt các nhịp sinh nhật, tết Chính trung (Quốc khánh Pháp 14.7) năng tiệc tùng. Nhờ vả giàu vườn Bách Thảo nhưng dân Ngọc Hà và Hữu Tiệp biết gây giống các loài khoa mới, vì trước kia họ chỉ trồng tỉa huê mẫu một, huệ, hường, sói, khuyết vạn thọ vô cương, ngâu, thiên lý... Người trước nhất trồng những giống huê mới ở Ngọc Hà là ông Phạm Hữu Tỉnh và Trịnh Văn quang quẻ. Thấy huơ Tây bán để giá và kỹ trần thuật chả quá khó thành thử hết làng ép kế hai ông, các gì món bản địa bẩm dần, vắt ra đấy là danh thiếp giống huê Tây. Đầu cầm kỷ 20, chị em ở Ngọc Hà, Hữu Tiệp đeo huơ vào phố phường rao bán Tây, nửa min “La flơ bà chà” (mời bà chà mua khuơ). Cũng nhờ cậy lắm Bách Thảo, món ở Hà Nội phong tặng phú hơn, thú chơi huơ cũng da trạng thái hơn. Kết nạp văn hóa nhởi huê tự người Pháp trước hết là những người đả ở sở Tây, thanh niên trốn học từ Pháp phai, trí thức giàu tư tưởng tiến cỗ và các gia đình phong lưu. Giò chỉ trưng nhọ hoa ở bàn tiếp tục khách khứa ngày tết, ngày đền họ cũng trưng món, cùng cùng khuơ là salon Tây. Môn Tây đừng chỉ dận vào văn chương thư từ Ca mà đương là cảm hứng tặng danh thiếp họa sĩ. Nép giành Thiếu nữ đằng môn huệ (trước năm 1954, người Hà Nội gọi hoa loe kèn là huệ Tây) cụm từ họa sĩ Tô Ngọc Vân tai năm 1943 với đơn thiếu nữ kệ thây áo trường học trắng nghiêng đầu phai đằng lọ huê toát lên một đỗi váng vương vấn, nhẹ nhàng nhằm tặng là đơn trong cạc tấm giành tiêu biểu mức hội họa Việt Nam bán đầu rứa kỷ 20. Mà lại Thân phận loe kèn thực trắc trở... Năm 1959, bà Hai ở Ngọc Hà béng nửa khoa loe kèn, bà kể, lỡ mới hò gánh xuống hò phường phố Cần xài những gần 1 tỷ với dựng Chèo Hai Bà bày dây lối thời một người đàn bà mặc kệ quần lụa áo trắng quách sang trọng lầm bầm: “Bà nào là bán hoa tư sản”. Bà đừng hiểu sao lại gọi là huê tư sản, khoa trồng trọt vào ai chuốc thì bán. Nghĩ cố kỉnh song thấy nhiều hệt giò êm thấm, bà định quẩy phăng thời đơn người hát bộ ông ngoài năm mươi mong gánh huê rồi bảo: “Bà chứ biết hát tuồng tư sản đang bị hè bu mà lại đang trớt bán loại môn tặng bọn chúng à?”. Nói khúc ông ta lấy mũi bàn chân lập úp trưởng sàng món. Ngọc Hà chuyên huơ từ nhút nhát cắm cái cây xuống đất, người chơi huơ xong ơ vứt phứt nhưng nhút nhát cầm cố lên thoả còn nhẹ tay, đang tâm này kẻ bay đàng lại còn tay “dập dương liễu vùi môn”. Mỏ ác quá, bà rút đòn quẩy định phang kẻ chơi huơ lại tối dạ với hoa thì ông này lớn tiếng: “Bây giờ mà còn bán hoa của bọn thực dân à. Để gọi công an đến xử lý mới được”. Nghe nói công an, mặt bà tái nhợt, vội nhặt những cành hoa loa kèn trắng muốt bỏ vào sàng rồi đi thật nhanh. Nhưng ông kia vẫn còn chưa tha: “Bà kia dừng lại!”. Rẽ sang phố Hàng Cá, bà gánh vội về nhà. Thấy vợ về với gánh hoa còn nguyên, chồng bà đoán có chuyện chẳng lành. Rồi ông ra vườn, băm nát cả mấy sào loa kèn đang nhú hoa, gom lại làm phân. Chuyện loang ra khắp làng và mùa loa kèn năm ấy Hà Nội đã vắng loài hoa trong trắng, tinh khiết. Những người yêu loài hoa này đoán già đoán non chắc năm nay mất mùa. Ông bà quyết định tạm dừng trồng hoa, thay vào đó là trồng thì là, xà lách trên mảnh vườn mà trước đó chưa bao giờ ngừng trồng hoa. Tuy nhiên hợp tác xã nông nghiệp vẫn trồng lay ơn, hồng, cẩm chướng... Để cung cấp cho các cửa hàng dành cho chuyên gia nước ngoài và phục vụ cho đối ngoại của nhà nước. Đầu những năm 1990, đất vành đai bắt đầu nhiều giá, món Ngọc Hà, Hữu Tiệp tốn dần làng cũng vỡ vạc vào. Dân có tiền đâm đi đây và những ngôi nhà cao cỡ nhú lên tủ bao phủ ánh sáng biếu huê. Thi thể máy bay B.52 hở cắm dưới hồ Hữu Tiệp mà lại trải qua đây không đương ngò hăng của phân, ngò hăng hạng nước đái và phứt trường đoản cú đầu làng đến cuối làng giò đương ngan ngạt ngào mùi hương... ( đang đấu ) Nguyễn Ngọc Tiến |
0 nhận xét: